Δύο σημαντικοί σταθμοί υπήρξαν στην επιστημονική και
ακαδημαϊκή διαδρομή της Μάρης Θεοδοσοπούλου, που χρονικά συνέπεσαν με τη δεκαετία του 1970.
Ο πρώτος ήταν η Σχολή Χημικών Μηχανικών και
Επιστήμης των Υλικών του Πανεπιστημίου της Μινεσότα στις ΗΠΑ και η εργασία της
με τον (σήμερα) Ομότιμο Καθηγητή της Σχολής John S. Dahler.
Το Πανεπιστήμιο της Μινεσότα ήταν την εποχή
εκείνη το καλύτερο Πανεπιστήμιο των ΗΠΑ (και του κόσμου) για την επιστήμη του
Χημικού Μηχανικού (σήμερα βρίσκεται στην πρώτη τριάδα παγκοσμίως). Μαζί
μελέτησαν τα φαινόμενα μεταφοράς ορμής που σχετίζονται με τη ροή πολυμερών και
πηγμάτων με ιδιαίτερη έμφαση στη μαθηματική περιγραφή της συμπεριφοράς του
τανυστή τάσης σε ένα εύρυτατο φάσμα εφαρμογών. Αξίζει να σημειωθεί ότι οι
θεωρητικές προσεγγίσεις των εργασιών αυτής της δεκαετίας αποτελούν το
μαθηματικό φορμαλισμό των υπολογιστικών μεθοδολογιών που χρησιμοποιούνται
σήμερα για την επίλυση των εξισώσεων μεταφοράς ορμής, μάζας και θερμότητας με σημαντικότατες
πρακτικές εφαρμογές στη χημική βιομηχανία (πλαστικά, σύνθετα υλικά, αιωρήματα
και πήγματα).
Από την εργασία της προέκυψαν σημαντικές
δημοσιεύσεις σε εξαιρετικά έγκριτα περιοδικά όπως
τα Physics of Fluids, The Journal of Chemical Physics και
Molecular Physics.
H ερευνητική της δραστηριότητα στην Αμερική
αποτέλεσε τη βάση της καριέρας της που συνεχίστηκε στο Ελεύθερο Πανεπιστήμιο
των Βρυξελλών, στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού, σε θέματα που αφορούσαν
περισσότερο βασικές επιστήμες, όπως φυσική και χημεία. Στο Πανεπιστήμιο αυτό ο
χαρακτήρας της έρευνας της διαμορφώθηκε από την προσπάθεια μακροσκοπικής
περιγραφής φαινομένων του μικρόσκοσμου με εργαλεία στατιστικής μηχανικής μακριά
από την ισορροπία. Η περιοχή αυτή καλείται σήμερα μη-Αντιστρεπτή Θερμοδυναμική
ή Θερμοδυναμική μη-Ισορροπίας (Non –
Reversible / Non-Equilibrium Thermodynamics), της οποίας ο
σημαντικότερος εκφραστής της ήταν ο διάσημος Φυσικός και
Χημικός Ilya Prigogine, Καθηγητής στο Ελεύθερο Πανεπιστήμιο των Βρυξελλών
και βραβείο Νόμπελ Χημείας το 1977 (την εποχή δηλαδή που ξεκίνησε να δουλεύει
εκεί).
Οι θεωρίες της αναντίστρεπτης θερμοδυναμικής ήταν (και θεωρούνται ακόμη
και σήμερα) κάτι εντελώς καινοτομικό στην επιστήμη. Πριν από αυτές, το σύνολο
των εφαρμογών στην επιστήμη και τεχνολογία βασίζονταν στην επίλυση εξισώσεων
που περιέγραφαν τα φαινόμενα του κόσμου μας σαν αντιστρεπτές διεργασίες επειδή
τα μαθηματικά που είχαν αναπτυχθεί δεν ήταν κατάλληλα για την περιγραφή των
αναντιστρεπτοτήτων που όλοι καταλάβαιναν ότι υπάρχουν.
Οι εργασίες εκείνης της εποχής δημοσιεύτηκαν σε
σημαντικά έγκριτα περιοδικά όπως τα Physics Letters, Physica και Proceedings of
the National Academy of Science USA. Ο ίδιος ο Prigogine θεωρεί τη συμβολή της
στην επιστημονική επιτυχία της θεωρίας αυτής πολύ σημαντική.
Όπως o ίδιος αναφέρει: «Περισσότερο από οποιοδήποτε στάδιο της
επιστημονικής μου καριέρας, αυτό (η θεωρητική περιγραφή της μη-αντιστρεπτής
θερμοδυναμικής) ήταν το αποτέλεσμα μιας συλλογικής προσπάθειας. Δεν θα μπορούσε
τίποτε από αυτά να ήταν επιτυχημένο αν δεν είχα την αμέριστη βοήθεια των άξιων
συνεργατών μου: M. De Haan, Cl. George,
A. Grecos, F. Henin, F. Mayné, W. Schieve και M. Theodosopulu».
Καθηγητής Σχολής
Χημικών Μηχανικών ΕΜΠ
Αναρτήθηκε από ΣΧΟΛΗ ΧΙΟΥΡΕΑ στο ΑΦΙΕΡΩΜΑΤΑ – ΜΑΡΗ ΘΕΟΔΟΣΟΠΟΥΛΟΥ
Διαβάστε επίσης για τη
Μάρη Θεοδοσοπούλου:
- Πάντα πρώτη… Ρούλα Καραπάνου, συγγραφέας-φωτογράφος
- Αναμνήσεις… Ματούλα Γιάννου, Φιλόλογος-Λυκειάρχης
- ΜΑΡΗ ΘΕΟΔΟΣΟΠΟΥΛΟΥ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου